Przed Tobą krótki test:
1. Czy u Twojego psa pojawia się napadowy kaszel np. podczas spaceru, leżenia na sofie lub podczas zabawy?
2. Czy Twój pupil cierpi na częste infekcje dróg oddechowych?
3. Może zdarzyła się sytuacja, że Twój pies zaczął się dusić?
Jeżeli na te pytania odpowiedziałaś/-eś twierdząco to może być pierwszy sygnał, aby przyjrzeć się bliżej przyczynom tego stanu. Jedną z nich może być zapadanie tchawicy.
Zapadanie tchawicy (TCS-Tracheal Collapse Syndrome) to przewlekła, postępująca choroba układu oddechowego, która znacznie utrudnia psu normalne funkcjonowanie. Ta przypadłość dotyczy głównie psów ras małych i miniaturowych, takich jak yorkshire terrier, chihuahua, szpic miniaturowy (pomeranian), mops i inne. Dolegliwość ta może jednak pojawić się także u większych psów – labradorów, bokserów czy seterów irlandzkich. Jej objawami są między innymi nawracający kaszel, nietolerancja wysiłkowa, chrapanie, trudne oddychanie a nawet omdlenia. Jak rozpoznać tą chorobę u psa i jak pomóc psu z zapadającą się tchawicą?
Na czym polega zapadanie tchawicy u psa?
Zapadanie tchawicy to skutek osłabieniu ścian błoniastych tchawicy, w wyniku czego tracą one swoją elastyczność i zaokrąglony kształt. Osłabienie oraz rozciągnięcie ścian tchawicy sprawia, że zbliżają się one do siebie, a przestrzeń między nimi ulega zwężeniu. Choroba ma charakter postępujący i dość powolny. W konsekwencji daje nieodwracalne zmiany w tchawicy, nierzadko także oskrzeli. Spłaszczona tchawica znacznie utrudnia psu oddychanie, oraz uszkodzone i osłabione ściany stają się także podatne na przeróżne infekcje i stany zapalne.
Na podstawie wyników uzyskanych podczas badania tracheoskopowego kwalifikuje się stopień zapadu tchawicy do jednej z czterech kategorii (klasyfikacja zapadnięcia tchawicy według Tangnera- Hobsona).
Do najczęstszych przyczyn zapadania tchawicy należą:
• wrodzone zaburzenia i wady genetyczne
• zwyrodnienie chrząstek tchawicy nieznanego pochodzenia
Zapadanie tchawicy może być związane z:
• urazami (na przykład na skutek intensywnego ciągnięcia na smyczy i na obroży)
• zaburzeniami unerwienia mięśni tchawicy
• nadwagą i otyłością psa
• chorobą Cushinga
• alergią wziewną
• przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych
• niektórymi chorobami serca
Wskazane dolegliwości powodują zwiększony wysiłek podczas oddychania, co przy osłabieniu ścian tchawicy sprzyja jej zapadaniu. chorobami serca. Dolegliwości te powodują zwiększony wysiłek podczas oddychania, co przy osłabieniu ścian tchawicy sprzyja jej zapadaniu.
Jak objawia się zapadająca tchawica?
Choć pierwsze objawy mogą występować już u psów w wieku 1-5 lat, najczęściej pojawiają się u starszych (średni wiek 6-8 lat), gdy choroba przybiera zaawansowaną postać, a światło tchawicy ulega znacznemu zwężeniu. Wśród najczęstszych objawów zapadania tchawicy wymienia się:
• świszczący oddech
• chrapanie
• duszność
• ataki kaszlu po intensywnym wysiłku lub przy silnej ekscytacji
• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych
• odruchy wymiotn,
• nietolerancja wysiłku
• brak chęci do zabawy i aktywności fizycznej
• utrata świadomości w wyniku niedotlenienia
Zapaść tchawicy u psa – jak ją zdiagnozować?
Zapadanie tchawicy u psa diagnozowane jest wyłącznie przez lekarza weterynarii. Aby dokładnie określić stopień zniekształcenia lub zapadnięcia tchawicy wykonywane jest badanie endoskopowe. Można wykonać również badanie RTG oraz USG tchawicy.
Jak leczyć zapadanie tchawicy u psa?
Plan leczenia wskazuje lekarz weterynarii opierając się o wyniki badań oraz ogólny stan zdrowia psa.
Głównym zadaniem leczenia zapadania się tchawicy jest niedopuszczenie do dalszego rozwoju choroby, zwalczanie powikłań (infekcji), złagodzenie objawów oraz poprawa jakości życia psa.
Dla I i II stopnia zapadnięcia tchawicy (Kliknij tutaj) leczenie opiera się na podawaniu leków zapobiegających powstawaniu przewlekłych stanów zapalnych, mogą to być również leki przeciwbólowe jak i uspakajające. Przy III i IV stopniu zapadnięcia rozważana jest ingerencja chirurgiczna polegająca na udrożnieniu dróg oddechowych poprzez założenie stentu dotchawiczego. Założenie stentu dotchawiczego jest w obecnej chwili metodą paliatywną, zarezerwowaną dla psów z zapadniętą tchawicą, u których mimo leczenia zachowawczego, objawy kliniczne są silnie wyrażone, często mających ataki duszności prowadzące do sinicy i omdleń. U nich można spodziewać się najlepszych efektów, a korzyści z zabiegu znacznie przeważają nad ryzykiem powikłań.
Jak troszczyć się o psa z zapadającą się tchawicą ?
Psy cierpiące na zapadanie tchawicy powinny być pod stała kontrolą lekarza weterynarii. Należy zwracać uwagę na to by pies pozostał w dobrej kondycji fizycznej, zapobiegać nadwadze i otyłości. Wskazane jest zmienić obrożęe na dobrze dopasowane szelki. Na spacerach unikać stresujących sytuacji, których czynniki mogące wywołać u zwierzaka silny stres lub ekscytację, unikać przegrzania, intensywnego wysiłku i ekspozycji na czynniki uczulające. Należy rozważyć konsultacje z lekarzem weterynarii w celu ewentualnego zastosowania leków uspakajających dla Twojego psa. W przypadku stwierdzenia zwyrodnień pierścieni tchawicy warto wzbogacić dietę psa o glukozaminę, siarczan chondroityny oraz kolagen.
Bibligrafia:
1. Zapadanie tchawicy u psa. Po czym je poznać i jak je leczyć? - Psy.pl | Psy.pl
3. Zapadanie tchawicy psa: objawy, leczenie [lek wet Krystyna Skiersinis] (cowsierscipiszczy.pl)
4. Weisse, C.; Berent, A.; Violette, N.; McDougall, R.; Lamb, K. Short-, Intermediate-, and Long-Term Results for Endoluminal Stent Placement in Dogs with Tracheal Collapse. J. Am. Vet. Med. Assoc. 2019, 254, 380–392.
5. Uemura A, Ozai Y, Hamabe L, Yoshida T, Tanaka R. Surgical outcomes in dogs with tracheal collapse treated with a novel cross-and-hook braided endoluminal stent. Journal of Veterinary Science. 2022 May;23(3):e46. DOI: 10.4142/jvs.21282. PMID: 35618319; PMCID: PMC9149497